Zoals de Franse taalgeleerde Champollion het geheim van het Egyptische hiëroglyfenschrift ontcijferde, zo ontsluiert kunsthistorica Karin Haanappel in dit boek dat Parijs de stad van Isis is. Als een vrouwelijke Sherlock Holmes reconstrueert ze deze verbinding aan de hand van historisch bronnen- en beeldmateriaal en zo komen onder het vaderlandse stof der eeuwen de moederlandse fundamenten van het moderne Parijs te voorschijn. Karin schreef een toegankelijk en vlot boek met een heldere onderzoeksvraag, een spannend plot en duidelijke ontknoping. Een soort historische detective die je in een adem uitleest.

Karin Haanappel levert in een beknopt boek van 95 pagina’s een sterk staaltje van interdisciplinair wetenschappelijk onderzoek. Zij werpt op basis van inzichten van geschiedenis, kunstgeschiedenis en stedenbouw nieuw licht op het moderne Parijs als het Parijs van Isis en het Egypte aan de Seine. Na lezing van dit boek begrijp je dat Parijs de stad is waar het vrouwelijk goddelijke een lange traditie kent. Je begrijpt waarom Isis er tot op de dag van vandaag voort leeft in voorchristelijke fundamenten van tal van christelijke kerken, in de structuur van drie hoofdassen, in de schatkamer van Parijs of te wel het Louvre én in de verering van Isis’ christelijke opvolgster: Onze Lieve Vrouwe of Notre Dame. 

Fascinerend is de wijze waarop de auteur bewijst hoe Isis als godin van regeneratie de verborgen godin is waaromheen de assen van de moderne stad Parijs wentelen en waarop zij steunen. Deze steunberen van de stad staan in verband met de moederlandse cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte. Het is de circle of life waarin Isis als godin van leven en wedergeboorte het levende hart is.

En dan is er aan het slot van het boek de apotheose in de directe verbinding tussen Isis en Maria Magdalena. Deze verbinding ligt in de datum 22 juli. Dat is het tijdstip waarop in het oude Egypte de ster Sirius, de ster van de Grote Moeder of Isis, aan de horizon verschijnt en waarop vervolgens de Nijl overstroomt. De datum 22 juli zal in de christelijke kerk de naamdag van Maria Magdalena worden, zij die in apocriefe teksten als apostel der apostelen en als echtgenote van Jezus van Nazareth voortleeft. Eerst wordt zij in de oerkerk als heilige vereerd en later in de Romeinse kerk als hoer verguisd om in 1969 van de paus van Rome eerherstel te krijgen. Naast de donkere Isis beleeft ook een donkere Maria Magdelana in dit boek een wedergeboorte.

Met dit boek in de hand vind je de moederlandse fundamenten van een wereldstad als Parijs terug en kun je jezelf rondleiden door het Parijs van Isis. De prachtige illustraties en foto’s van fotograaf Bernd Haanappel, Karin’s broer, brengen het verhaal duidelijk in beeld. Ze geven dit belangrijke boek een duidelijke meerwaarde. Want niet alleen lees je het in een adem uit; het is dubbel genieten met de sfeervolle beelden van oud en met name eigentijds Parijs.

Kunsthistorica Karin Haanappel studeerde af op het werk van Camille Claudel en was nauw betrokken bij de eerste Nederlandse Claudel-tentoonstelling in 2001. In haar onlangs verschenen debuut, een cultuurwetenschappelijk document, gaat zij op zoek naar sporen van de godin Isis in Parijs. Het boek bestaat uit twee delen: eerst wordt uitvoerig ingegaan op de positie van Isis als de grote moedergodin in het Oude Egypte en hoe de Isiscultus zich verder verspreidde. Vervolgens richt Haanappel het vizier op Parijs (Par-Isis), waar de godin een belangrijke plaats innam en nog steeds in het stadsbeeld aanwezig is. Zo blijken Christelijke heiligdommen als de Notre Dame, de Saint-Germain-des-Prés en de Saint-Sulpice op voormalige Isis tempels te zijn gebouwd. Laatstgenoemde kerk werd tijdens de Franse Revolutie zelfs getransformeerd tot Tempel van de Godin van de Rede (lees: Isis). Dat het Oude Egypte grote invloed had op Louis XIV en Napoleon blijkt onder meer uit de historische as van Parijs, waarin veel meer symboliek zit verweven dan alleen de obelisk op Place de la Concorde. Zo biedt het boek tal van verrassende feiten die een verhelderende blik op de stad en haar religieuze geschiedenis werpen. De uitgave is rijk geïllustreerd met schilderijen, oude (stads)plattegronden en foto’s.

Kunsthistorica Karin Haanappel is op zoek naar het Parijs van Isis

Kunsthistorica Karin Haanappel (1968) uit Udenhout heeft een boek geschreven over de Egyptische godin Isis in Parijs. De naam van de Franse hoofdstad zou afgeleid zijn van Isis en letterlijk Par Isis, ofwel ‘nabij Isis’ betekenen. Begin mei 2010 ging Karin, samen met haar broer fotograaf Bernd Haanappel, naar Parijs om de sporen van Isis terug te vinden. “Ik ben gefascineerd door het vrouwelijk goddelijke en de positie van de vrouw in de kunstgeschiedenis. Op school leren we dat de Westerse beschaving begint bij de oude Grieken en de Egyptenaren. Maar ook vóór die tijd was er zeker sprake van beschaving. Interessant om te ontdekken dat er uit de vroege prehistorie veel beelden zijn teruggevonden waarop de vrouw naakt, vruchtbaar en vol wordt afgebeeld. Dit heeft alles te maken met de cyclus van het leven waarin de vrouw als Moeder een essentiële en sacrale rol speelt. Vandaar dat ik die matriarchale tijd liever typeer als Moederland, een periode in de geschiedenis die we amper kennen. Het wordt de hoogste tijd dat wij onze Moedertaal, een taal van vergeten symbolen, weer leren spreken,” aldus Karin.

In het boek maakt Haanappel de overstap van het Moederland via de Grote Moeder Isis die tijdens het Romeinse Rijk ook buiten Egypte terecht is gekomen, naar Parijs. De stad is nog steeds een stad van Moeder en Kind: Isis met haar zoon is overgegaan in Maria met haar zoon en de beelden hiervan zijn talrijk. Uitgangspunt voor de zoektocht in Parijs, is een historische kaart uit 1705 waarop de tempel van Isis duidelijk aangegeven staat. De schrijfster onderzoekt vele locaties in de Franse hoofdstad, zoals de abdij Saint Germain des Prés, de Saint Sulpice, de Notre Dame en het Ile de la Cité. Zonnekoning Louis XIV gaf opdracht de historische as van Parijs langs de Seine te markeren waarbij architect Le Notre zich liet inspireren door de oude Egyptenaren. Ook Napoleon Bonaparte hechtte belang aan de Egyptische voorgeschiedenis van zijn stad, voor hem was Isis de Godin van de Lichtstad.

De wedergeboorte van Isis in het Kunsthuis Rosmalen

Een bomvolle huiskamer van Cecile Potjes was dinsdagavond 26 oktober 2010 het decor waartegen kunsthistorica Karin Haanappel vol trots haar boek “Het Parijs van Isis” presenteerde. Een prachtig boek met een prettige schrijfstijl en schitterende foto’ s van broer Bernd Haanappel.

Tijdens de eerste lezing van de Kunst Historische Salon luisterde het publiek ademloos naar Karin’s boeiende en gepassioneerde relaas over de Egyptische godin Isis die tijdens het Romeinse Rijk terecht kwam op de plaats die wij nu kennen als Parijs: Par-Isis (nabij Isis) werd verbasterd tot Parijs.

De Isistempel stond aan de Rive Gauche en haar cultus was immens populair door het gehele Romeinse Rijk. Toen het christendom staatsgodsdienst werd bij de Romeinen ging Isis over in Maria en hebben wij geleerd om haar te vergeten. Op haar tempel staat tegenwoordig de Saint-sur-Isis.

Maar in het Kunsthuis Rosmalen vond de wedergeboorte van Isis plaats!
Het boek -een aanrader- is te koop via www.hetparijsvanisis.nl

De Godin Isis is vereerd vanaf de Vroeg-Dynastische Periode in Egypte (3100-2686 v. Chr.) tot het eind van de Romeinse Periode (30 v. Chr. – 395 na Chr.). De Egyptenaren zagen haar als een veelzijdige Grote Godin en haar cultus omvatte vrijwel alle facetten van het leven. De Romeinen namen haar cultus over en verspreidden die tot de uithoeken van het Romeinse keizerrijk. De verering van Isis was deels openbaar en opgenomen in het dagelijks leven. Voor een ander deel kreeg haar verering vorm in een mysteriereligie, met rituelen in het binnenste van de tempels waartoe alleen priesters, priesteressen en ingewijden toegang hadden. In de mythen wordt Osiris, de broer en echtgenoot van Isis, gedood door Seth, hun jaloerse broer, maar Isis weet met haar magische krachten in Osiris zaad op te wekken waaruit hun zoon Horus wordt geboren. De polariteit tussen Isis-Osiris en Seth werd in de mysteriereligie gebruikt om een magische kracht op te wekken die het oude vernietigt (in de gedaante van Osiris) en nieuw leven (in de gedaante van hun zoon Horus) voortbrengt.

Dat is, in een notendop, de religie van een fascinerende Godin, van wie de sporen nog overal in Egypte te vinden zijn. Voor de eerste christenen was de religie van Isis een gevaarlijke concurrent die ze met alle middelen bestreden hebben. Isis met het kindje Horus aan de borst leek teveel op Maria met het kindje Jezus. De sporen van de Isisverering in de voormalige delen van het Romeinse rijk zijn dan ook vrij grondig uitgewist.

In het boek Het Parijs van Isis probeert Karin Haanappel de sporen van de Isisverering terug te vinden in Parijs. Na een samenvatting van de facetten van de Isisverering in Egypte en in het Hellenistische rijk van Alexander de Grote volgt Karin Haanappel alle verwijzingen die verband zouden kunnen houden met een cultus van Isis in Parijs door de eeuwen heen. Er zijn geen harde bewijzen, zoals ze zelf zegt, maar een groot aantal aanwijzingen die wel op het bestaan van een Isisverering in Parijs kunnen wijzen. Of de auteur erin slaagt haar zoektocht met succes af te ronden, is een oordeel dat ik graag aan de lezer zelf overlaat. Volg je gevoel, zou ik zeggen. Het boek is vlot geschreven en met mooie foto’s geïllustreerd.

Kunsthistorica Haanappel is gefascineerd door het vrouwelijk-goddelijke. Ze benadrukt dat de geschiedenis van onze cultuur niet begint in de patriarchale klassieke oudheid, maar in de matriarchale tijd daarvoor. Oude religieuze ontwikkelingen leest ze graag af aan de cultuurgeschiedenis, aan de vroege vruchtbaarheidscultus van leven, dood en wedergeboorte, die in Egypte gekoppeld werd aan de astronomie. Uitvoerig vertelt ze over de Egyptische godenwereld en de mythen rond Isis en Osiris. Daarna volgt ze oude sporen van de Isis-cultuur in Parijs. De Isis-verering gaat in Frankrijk min of meer geleidelijk over in verering van Maria Magdalena en de Maagd Maria. Voor die vrouwelijke invloeden in de christelijke Franse kathedralenbouw had ze steun en stof kunnen vinden in boeken van prof. ir. Marinus Gout, die we missen in haar literatuurlijst. Overigens is het boek uiterst leerzaam en informatief. De uitgave is goed verzorgd: glanspapier, rood-getinte onderkleur wanneer een nieuw hoofdstuk begint, meer dan honderd mooie illustraties, tekeningen enzovoort in kleur en zwart-wit.

[noot van de auteur] in de literatuurlijst staat wel degelijk een boek opgenomen van prof. ir. Marinus Gout – Sacrale geometrie, verborgen lijnen in de bouwkunst – in samenwerking met Nigel Pennick.

Parijs zou haar naam te danken hebben aan Isis, één van de belangrijkste godinnen uit de Egyptische mythologie. Kunsthistorica Karin Haanappel ging samen met fotograaf Bernd Haanappel op zoek naar de sporen van Isis in de Franse hoofdstad. Hiervoor gebruikte zij een 18e eeuwse kaart als uitgangspunt. Het resultaat is een ontdekkingstocht door Parijs (Par-isis), dat zij heeft beschreven in haar boek Het Parijs van Isis.

Zo staat de tempel van Isis, Saint-sur-Isis, aangegeven op de 18e eeuwse kaart. En wat blijkt? Op die plek staat de kerk Saint Sulpice vandaag de dag. De huidige Saint Sulpice is dus gebouwd op de fundamenten van de Isis tempel. Medewerking van de stad Parijs en de kerk zelf kreeg Haanappel niet: na Dan Brown’s “Da Vinci Code” zwijgt de kerk als het graf. Dat weerhield Haanappel er echter niet van om zelf verder op onderzoek uit te gaan.

Het boek is vooral erg leuk voor mensen die geïnteresseerd zijn in de kunstgeschiedenis van Parijs. Maar ook als je nog weinig kennis van het onderwerp hebt, is het boek goed te begrijpen. In het begin van het boek wordt namelijk duidelijke uitleg gegeven (“Wie is Isis?”).

Ik heb het boek bijna in één ruk uitgelezen!
Het heeft een fijne opzet en is makkelijk leesbaar, heel toegankelijk, ook voor de leek. Ik wist bijna niets van Isis, maar Karin Haanappel neemt je mee in haar geschiedenis en afkomst. Het boek is multidisciplinair, de auteur is van alle markten thuis, ze heeft zich duidelijk in diverse aspecten verdiept en legt alles goed uit. Parijs ken ik niet goed genoeg om er een grote band mee te hebben, maar om te zien in hoeveel dingen Isis terug te zien is door heel de stad heen is erg leuk. Er staan veel mooie foto’s in het boek zodat de tekst nog meer gaat leven.
Aanrader voor wie geïnteresseerd is in Godinnen, in Parijs, of in geschiedenis!

Toegankelijk, mooi vormgegeven, inspirerend, verrassend

In het eerste deel neemt de auteur je mee op reis door de geschiedenis. Zij legt uit hoe wij van het vrouwelijke – het Moederland – zijn omgeturnd naar het Vaderland. In den beginnen waren de mannen jagers en bleven de vrouwen thuis om voedsel te bereiden. Daarna ging de ijstijd voorbij en ontstond er vruchtbare grond. De mannen bleven nog steeds jagen, de vrouwen verzorgden de landbouw en zorgden ervoor dat er precies genoeg voor iedereen verbouwd werd. Daarna zagen de mannen het nut van jagen niet meer in en namen de landbouw over. Zij ontdekten dat je met de opgeleverde producten ook handel kon drijven en zo ontstonden er overschotten. Vrouwen verdwenen steeds meer naar de achtergrond, mannen wilden steeds meer macht en starten oorlogen. Zo verging het ook de Godinnen. Werden zij eerst nog vereerd en werd God als een vrouw gezien, nu zag men God als een man en verdwenen de Godinnen steeds meer op de achtergrond tot zij vrijwel vergeten waren.

Met dit uitgangspunt gaat de auteur op zoek naar Isis. In een heldere schrijfstijl verwoordt zij waar deze Godin te vinden is en hoe er op de tempels die voor haar gebouwd waren, nieuwe tempels en kerken kwamen te staan om God en Maria te vereren. Vooral in Parijs is er nog veel te vinden van deze Godin, terwijl vrijwel niemand weet dat het eigenlijk in de oorsprong voor Isis bedoeld was.

Het Parijs van Isis is een ware ontdekkingstocht door de eeuwen heen en maakt veel duidelijk aan de lezer. Mede door de vele illustraties gaat het verhaal leven. Voor iedereen die de Godin nog niet vergeten is of haar wil herontdekken is dit boek dan ook een grote aanrader.

Toen ik het boek tegenkwam spraken me de titel en de voorkant eigenlijk niet echt aan, wat heeft Isis met Parijs te maken? Totdat ik het omdraaide en de omschrijving van de inhoud las. Isis? Parijs? De link naar de Da Vinci Code? Misschien toch wel heel interessant. Al bladerend kwam ik ook prachtige foto’s tegen, en ik ben gaan lezen.

Het boek heeft me gegrepen van begin tot eind, mijn aandacht vast gehouden, en weer van heel veel informatie voorzien. Karin schrijft op een manier zoals ze spreekt, kreeg ik te horen, en dat is te merken in haar boek. Een heel prettige manier van schrijven, zodat het lezen een plezier wordt. En ook al valt het boek onder ‘informatie’ boeken voor mij, het is een kompleet verhaal geworden en leest als een roman.

Karin neemt je mee terug de geschiedenis in, naar het Moederland van toen. Vertelt over het Vrouwelijke Goddelijke, over wie Isis is, het oude Egypte, de wereld voordat er ‘beschaving’ was. En wat Isis betekende in het Oude Egypte. Hoe de stamboom van Isis in elkaar zit, de verhalen van haar en Osiris. Hoe een sterrenreligie verandert in een zonnereligie, een Moederland in een  Vaderland.

Ze vertelt over de grote vorsten, zoals Alexander de Grote, en hun invloeden op de Godinnen cultuur van Isis. Het in stand houden van de cultuur van Isis door Julius Ceasar, Napoleon. Isis die werd onderverdeeld in diverse Godinnen, andere namen kreeg, onder invloed ook van het Christendom opging in Maria Magdalena, maar nog steeds duidelijk herkenbaar bleef als Isis. En dan komen we aan in Parijs, die zijn naam dankt aan deze Godin. De symboliek die te herkennen is overal in Parijs, in vele kerken en kathedralen, die gebouwd zijn op voormalige Isis tempels. Zo intrigerend als ik de Da Vinci Code vond, maar ik niet veel heb met Maria Magdalena, zo nog meer intrigerend is deze zoektocht naar Isis, die voor mij nu eigenlijk eenzelfde verhaal vertelt, alleen eentje die nog ouder is dan het Christendom, nog puurder en meer bij de oorsprong ligt van alle symboliek. Echt een eye-opener wat mij betreft.

Ik ben een paar jaar geleden, na de film, gaan zoeken naar deze symboliek in Parijs. Maar met dit boek nu gelezen, ga ik zeker nog een keer terug, want Karin heeft zoveel meer beschreven, en zoveel meer informatie gegeven over Parijs en Isis, dat is nog een bezoek aan de stad en zijn Godin waard.

Ik vind dit boek ook echt een aanrader voor een ieder die iets heeft met deze oer-Godin, een ieder die geïnteresseerd is in symboliek en diens betekenis, en deze stad eens door de ogen van Karin Haanappel wil zien herleven, het mooie Parijs van Isis.

Een geweldig boek, mijn eerste kennismaking met Karin Haanappel. Ze doet gedegen wetenschappelijk onderzoek, en ze laat je zien dat wat wij als ´geschiedenis´ kennen ook heel anders kan zijn. Eenmaal aan dit boek begonnen, kon ik het niet wegleggen. Spannend, intrigerend en oh, wat heerlijk geschreven. Dit boek is een aanrader. Begin eraan en je kunt het niet wegleggen, zo goed.

Toegankelijk, compleet, inspirerend, verrassend

[noot auteur] Nadat deze recensie op de Facebookpagina van Het Parijs van Isis was geplaatst, kwam er de volgende reactie: helemaal met de recensie eens! Misschien een idee om het boek nog eens uit te geven.Zelf vind ik eigenlijk dat het een boek is die elke vrouw zou moeten hebben gelezen.Weet ook niet of het is vertaald naar bijvoorbeeld een Engelse editie? zo niet…zeker het overdenken waard daar ik denk dat heel veel vrouwen de mogelijkheid zou moeten worden geboden om dit boek te kunnen lezen. Het boek is zéker een aanrader!! Én waard om vertaald te worden het is inderdaad goed onderbouwd en met kennis geschreven en óók de foto’s niet te vergeten. Jammer dat het niet langer uitgegeven wordt en daardoor een collectors item is geworden…echt jammer..Dank je wel Karin dat je dit boek hebt geschreven,ik hoop dat het ooit nog een keer wordt uitgegeven en vertaald wordt.

Een frisse uitstraling, prachtig papier, prettige letters en geweldige plaatjes. Wat heb jij verrassende afbeeldingen gevonden, veel ervan zijn zelfs niet erg gangbaar, en wel zeer verhelderend bij je tekst. Deze leest ook makkelijk weg en je bood veel extra informatie. Je ‘ontdekkingen’ heb je steeds goed onderbouwd, zowel in de verhaallijn als in de noten. Geweldig, hoe jij de overgang van het Koetijdperk naar het Stiertijdperk weet te presenteren. Deze is zo, zo logisch. De astronomische gegevens zijn een ware meerwaarde voor je boek. Ik heb het in een ruk uitgelezen en zal het nog vaak herlezen!

Wat een prachtig boek, heldere tekst en schitterende afbeeldingen. Uniek zo’n samenwerking tussen broer en zus. Ik hoop dat er nog vele titels zullen volgen…… De stad Parijs bekijk ik voortaan met andere ogen, zoals je zelf al zegt: aan alle begin staat De Moeder! Je hebt het zo goed onderbouwd dat er geen speld tussen te krijgen is, laat dit een begin zijn voor het nieuwe mensentijdperk: waarin mannen en vrouwen in harmonie en gelijkwaardigheid met elkaar samenleven.

Karin, het boek is fantastisch!! Hoe heb je dat in zo’n korte tijd voor elkaar gekregen? Ik sta er versteld van! Na jouw boekpresentatie in Tilburg, waar ruim 100 mensen aan je lippen hingen, heb ik mijn gesigneerde exemplaar nog diezelfde avond uitgelezen. Ik kon het gewoon niet wegleggen….. Het Moederland zou iedereen weer moeten kennen, zoals je zegt en schrijft het ligt besloten in ons collectief onbewuste. Jij bent in staat om dit stuk verloren geschiedenis terug te geven aan de mensheid! En het is allemaal zo logisch, de Moeder aan het begin. Op een gegeven moment wordt de Zoon belangrijker en dat heb jij zo prachtig verwoord in de overgang van het Koetijdperk naar het Stiertijdperk; je ziet het overal terug deze verandering niet alleen in Egypte. Alle farao’s als zonen van Isis, zonen van de Moeder. Wij hebben alleen leren kijken naar deze zonen en zijn de Moeder vergeten. Fantastisch hoe jij weer de focus weet te leggen op de oorsprong van alles: De Moeder!

Het Parijs van Isis, in twee avonden had ik het uit. En de twee weken daarop bleef ze bij mij: Isis. In al haar verschijningen. Eer aan de moeder!, dank aan Karin!